Cortes y la malinche

Silver & Gold combines video, performance, and original costumes into a self-proclaimed “filmformance” that evokes the legendary filmmaker Jack Smith and his tribute to 1940s Dominican movie starlet Maria Montez in a magical and joyfully twisted exploration of race, glamour, sexuality, and the silver screen...

Study of History VI by Subas Tamang is an etching and aquatint print based on photographs taken by German photographer Volkmar Wentzel in 1949...

Jes Fan’s video work Xenophoria , as opposed to the term ‘xenophobia’, refers to a love of the foreign and is inspired by the name of a mysterious species of aquatic carrier shell...

Ballad of the Unabomber Part I is a painting by Orion Shepherd that features several manila folders stacked in order according to their size, resting atop a grainy hardwood pattern...

That Time Manet Dueled One of His Critics Skip to content Henri Fantin-Latour depicted both Manet (standing third from right) and Duranty (seated first on left) in his 1864 paiting "Hommage à Delacroix." (image via Wikimedia Commons ) On the morning of February 23, 1870, painter Edouard Manet and art critic Edmond Duranty traveled to the Saint-Germain-en-Laye forest on the outskirts of Paris...

The work “Les Fleurs d’intérieur” (which gives its name to the exhibiton presented at Kadist Art Foundation from May 30 to July 13, 2009) is a brass plate engraved with the inventory list of the works included in the show...

Noémie Goudal’s short film, Below the Deep South , is based on the work of palaeoclimatologist James Bendle who, while drilling in Antarctica, discovered coal beneath the ice...

Sargent and Fashion | Tate Britain Fashion, identity, painting: explore the unique work of John Singer Sargent Celebrated for his striking portrait paintings, this exhibition sheds new light on John Singer Sargent ’s acclaimed works...

Renaissance bronze Apollo donated to British nation to pay inheritance tax bill | Museums | The Guardian Skip to main content Skip to navigation Skip to navigation The Apollo Belvedere, by Antico, described as ‘the quintessential Italian Renaissance bronze masterpiece’...

Le Beau Vice: Suzanne Valadon, Obsession magnifique (Pompidou-Metz)...

For Sentimentite Agnieszka Kurant collaborated with Justin Lane, CEO and Co-Founder of CulturePulse, to gather global sentiment data that has been harvested from millions of Twitter and Reddit posts related to 100 seismic events in recent history...

Xaviera Simmons will be in residence at KADIST Paris in the first quarter of 2022 to work on a continuation of her Sundown Series...

November 4 – December 23, 2023...

សេរីភាពសិល្បៈនៅកម្ពុជា ៖ នៅពេលដែលការការពារតាមផ្លូវច្បាប់​មិនគ្រប់គ្រាន់ | ArtsEquator Skip to content នៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០ អាជ្ញាធរកម្ពុជា​បានចាប់ខ្លួន​អ្នកចម្រៀងរ៉ែបវ័យក្មេងពីររូប គឺ គា សុគន្ធ និង​ឡុង ពុទ្ធារ៉ា ទាក់ទងទៅនឹងពាក្យពេចន៍រំលេចនៅក្នុង​បទចម្រៀង ដីខ្មែរ ​ របស់ពួកគេ​ ដែល​ចេញ​កាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២០។ បទចម្រៀងនេះ​បានទាក់ទាញឱ្យមានការទស្សនារហូតដល់ជាង​ ២,២លានលើក​ អំឡុងពេល​៥ខែ​បន្ទាប់ពីការចេញផ្សាយ។ បទ ដីខ្មែរ នេះ​ជំរុញឱ្យយុវជនខ្មែរទាំងឡាយ​ក្រោក​ប្រឆាំងនឹង​ការគាបសង្កត់ ​អំពើពុករលួយ បោះបង់ចោលគ្រឿងស្រវឹង ហើយយកចិត្តទុកដាក់​លើបញ្ហាទឹកដី។ នៅក្នុង​បទចម្រៀងនេះ សុគន្ធរ៉ែបថា៖ « ខ្ញុំចាប់កំណើតកើតនៅលើដីកម្សត់ មានបេះដូងអព្យាក្រឹត​ ប្រឆាំងជាមួយនឹងជនក្បត់ វ៉ៃយកកេរដំណែល ក្រវែលអ្នកគាបសង្កត់ ជួយជាតិតាមសំឡេង ឱ្យគេឮតាមបទ។ ខ្ញុំអ្នកសៀមរាបរស់នៅលើដីប្រាសាទ មានឈាមវរ្ម័នក្លាហានមិនបាក់ស្បាត ឈរតំណាងទឹក តំណាងដី តំណាងសាសន៍ លើកទង់ជាតិកម្ពុជា ស្មើមេឃ ស្មើអាកាស។ » ពាក្យពេចន៍របស់សុគន្ធ​ គឺពោរពេញ​ទៅដោយមនោសញ្ចេតនា ជាតិនិយម ជាពិសេសពេលដែលសិល្បកររូបនេះ​រម្លឹកដល់អ្នកស្ដាប់ថា ៖ « យើងបើអស់ដីគ្មានអ្វីនៅទៀតទេ… សាសន៍មួយចំនួនកំពុងតែឈ្លានពាន ពេលដែលបាក់សាមគ្គីគេនឹងមកទន្ទ្រាន… » បើទោះបីជាបទចម្រៀងទាំងមូលមិនលើកយកពាក្យ «វៀតណាម» មកពណ៌នាក៏ដោយចុះ ក៏បញ្ហាទឹកដីដែលបានរំលេចនៅក្នុង​ចម្រៀងមួយបទ នេះ​ធ្វើ​ឱ្យអ្នកស្ដាប់​យល់បាន​ថា​ ជាការសំដៅទៅរក​បញ្ហា​ព្រំដែន​ដ៏រស៊ើបមួយ​​ជាមួយនឹង​ប្រទេស​វៀតណាម ​​​ ទៅនឹង ការចោទប្រកាន់ ជាយូរយារណាស់មកហើយថា រដ្ឋាភិបាលកាន់អំណាច គេចពីទំនួលខុសត្រូវរបស់ខ្លួនចំពោះរឿងបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា។ ឆ្លើយតប​នឹង​បណ្ដឹង​ធ្វើឡើង​ដោយ​ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ​នៅក្នុង​ខែធ្នូ ឆ្នាំដដែលនោះអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង​នៃខេត្តសៀមរាបបាន​ចេញសេចក្ដីសម្រេចថា ​អ្នក​ចម្រៀង​ទាំងពីរ​រូបមាន​ទោស​ផ្អែកតាម​មាត្រា​៤៩៥​ នៃ​ក្រម​ព្រហ្មទណ្ឌ​កម្ពុជា ពីបទ ​ « ញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ » ។ នៅកម្ពុជា បទ​ចោទប្រកាន់ពីការញុះញង់ និង​បរិហារកេរ្តិ៍​តែងតែ​ត្រូវ​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​តុលាការ​ទៅលើ​អ្នក​ នយោបាយ សកម្មជន និង​បុគ្គល​មួយចំនួន​​ដែល​ត្រូវបាន​មើល​ឃើញថា​ជាអ្នក​រិះគន់​រដ្ឋាភិបាល។¹ ម្យ៉ាងវិញទៀត ការផ្តន្ទាទោសទៅលើ​សុគន្ធ និង​ពុទ្ធារ៉ា​អាចចាត់ទុកបានថាជាការអនុវត្តច្បាប់ទៅតាម «ក្រមសីលធម៌នៃ​អ្នក​សិល្បៈ» ឆ្នាំ២០១៦ របស់ក្រសួង​វប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ ។ ផ្នែកទី២ ប្រការ៤ កថាខណ្ឌទី៩ នៃក្រមសីលធម៌នេះចែងថា អ្នក​សិល្បៈទាំងអស់ ​ « ត្រូវចៀសវាងឱ្យបាននូវប្រឌិតញាណ ​ការ​សម្ដែង​ដែលមានលក្ខណៈអុជអាល បំបែកបំបាក់ ប្រកាន់ពូជសាសន៍ ពណ៌សម្បុរ និងជំនឿសាសនា » ។ ក្រមនេះ​ក៏ពិពណ៌នាផងដែរអំពីការពិន័យចំពោះការមិនគោរពតាម ឬការបំពានបទប្បញ្ញត្តិផ្សេងៗ ហើយការពិន័យ គឺមានពីរបែប​ទៅតាមទម្ងន់នៃទោស ៖ « ណែនាំ ឬស្ដីបន្ទោសដោយផ្ទាល់មាត់ និង/ឬ ព្រមានជាលាយលក្ខណ៍អក្សរផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ » និង/ឬ​ « ផ្អាកមិនឱ្យ [អ្នកសិល្បៈ]ធ្វើសកម្មភាពទាក់ទងនឹង​វិស័យសិល្បៈវប្បធម៌ក្នុងរយៈពេលណាមួយស្របតាមកំហុសឆ្គងនៃអ្នកសិល្បៈនោះបានប្រព្រឹត្ត » ។ ខណៈដែលការដាក់ទោសទៅលើ​សុគន្ធ និង​ពុទ្ធារ៉ា គួរតែជាការដាក់ពិន័យកំណត់ដោយក្រមសីលធម៌នៃ​អ្នក​សិល្បៈឆ្នាំ២០១៦ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា​បែរ​ជាជ្រើសប្រើបទប្បញ្ញត្តិ​ពី​ក្រមព្រហ្មទណ្ឌសម្រាប់ទម្ងន់ទោសនេះទៅវិញ។ ដូចដែលអ្នកកាសែត Sebastian Strangio បានកត់សម្គាល់ «ការផ្តន្ទាទោសអ្នកចម្រៀងរ៉ែបទាំងពីររូបនេះ​​គ្រាន់តែជា​រលកថ្មីៗនៃ​ការ​ចាប់ខ្លួន​សកម្មជន និង​អ្នកប្រឆាំងដែល​មានចំនួន​កាន់តែច្រើនឡើង​​ចាប់​តាំងពីការចាប់ខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន មេសហជីពដ៏ល្បី ​កាលពីខែកក្កដា បន្ទាប់ពីលោកបាន​ចោទប្រកាន់រដ្ឋាភិបាល​អំពីការ​ប្រគល់ដី​ឱ្យទៅប្រទេសវៀតណាម»។ ទោះជាយ៉ាងណាក្តី ការផ្តន្ទាទោស​ក្រោម​មាត្រា​៤៩៥​នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ គឺត្រូវ​មាន​ធាតុនៃ « ការញុះញង់ដោយផ្ទាល់​ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ ឬរំខានដល់សន្តិសុខសង្គម » តាមរយៈការប្រើសម្ដី សំណេរ រូបថត ឬសោតទស្សន៍​ណាមួយ​ផ្សព្វផ្សាយ​ដល់​សាធារណជន។ ក្នុងករណីអ្នកចម្រៀងរ៉ែបទាំងពីរ ហាក់ដូចជាចូល​ក្នុង​ចំណុច​ទី២​ គឺការផ្សព្វផ្សាយ​តន្ត្រី​ដល់​សាធារណជន ប៉ុន្តែ ​ មិន ​ ច្បាស់ ​ ថា ​ តើ ​ បទភ្លេងឬទំនុកច្រៀង ​ របស់ ​ ពួកគេ ​ ជាការញុះញង់ដោយផ្ទាល់ ​ ឱ្យ ​ ប្រព្រឹត្ត ​ បទល្មើស ​ យ៉ាងដូចម្ដេច ឬថាតើ​ពួកគេ​រំខាន​ដល់​សន្តិសុខ​ជាតិយ៉ាងដូចម្ដេចនោះឡើយ។ នៅក្នុងសវនាការ ពុទ្ធារ៉ាសុខចិត្ត​បង្ហាញនូវ​វិប្បដិ​សារី​ចំពោះ​ទង្វើរបស់ខ្លួន ធ្វើ​ឱ្យមាន​ទម្ងន់ទោសស្រាល ​៖ ជាប់ពន្ធនាគារ៥ខែ។ ផ្ទុយទៅវិញ សុគន្ធទទួល​ទោសធ្ងន់ គឺជាប់គុក១ឆ្នាំកន្លះ ដោយសារលោកប្រកាន់ជំហរដោយ​មិនយល់​ព្រម​បង្ហាញនូវវិប្បដិសារីចំពោះមុខតុលាការឡើយ។² ៥ឆ្នាំមុននឹងរឿងនេះបានផ្ទុះឡើង គឺនៅក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៥ សម្ព័ន្ធរដ្ឋចំនួន​៥៧​ដឹកនាំដោយប្រទេសឡាតវីយ៉ា អ៊ុយរ៉ាហ្កាយ និងសហរដ្ឋអាមេរិក បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួម​មួយ ដែលថ្លែងដោយ​ឯកអគ្គរដ្ឋទូត ជែនីស ខាលីន​ (Janis Karlins) ​តំណាងអចិន្ត្រៃយ៍​របស់​ឡាតវីយ៉ានៅអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំ​នៅ​ទីក្រុងហ្សឺណែវ នៅចំពោះមុខសម័យប្រជុំលើកទី៣០របស់ក្រុមប្រឹក្សា​សិទ្ធិមនុស្ស ក្រោមប្រធានបទ៖ « ការអះអាងជាថ្មីចំពោះសិទ្ធិក្នុងការមានសេរីភាពបញ្ចេញមតិ ដោយរួមបញ្ចូលទាំងការធ្វើការសិល្បៈ និងការច្នៃប្រឌិត » ។ អារម្ភកថានៃ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ​មានខ្លឹមសារដូចតទៅ ៖ « [យើង]អះអាងជាថ្មីអំពីសិទ្ធិក្នុងការមានសេរីភាពបញ្ចេញមតិ។ សិទ្ធិនេះត្រូវបានចែងនៅក្នុងមាត្រា១៩នៃ ICCPR (កតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ) ហើយត្រូវបាន​ធានាចំពោះមនុស្សគ្រប់រូបដោយគ្មានការរើសអើង។ វិសាលភាពសិទ្ធិនេះរួមបញ្ចូលទាំងការបង្ហាញសិល្បៈ និងការច្នៃប្រឌិត ដោយហេតុថា ICCPR លើកឡើងជាពិសេសពីការសម្តែង « ​ក្នុងទម្រង់សិល្បៈ » ។ យោងតាមមាត្រា១៥នៃកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌(ICESCR) រដ្ឋភាគីទទួលស្គាល់សិទ្ធិចូលរួម​ជីវិតវប្បធម៌របស់បុគ្គលណាម្នាក់ និងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីការការពារផលប្រយោជន៍ដែលកើតចេញពីផលិតកម្មសិល្បៈរបស់បុគ្គលនោះ។ យោងតាមមាត្រា​២៧​នៃ UDHR (សេចក្ដីប្រកាសជាសាកលស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស) មនុស្សគ្រប់រូបមានសិទ្ធិរីករាយជាមួយនឹងសិល្បៈ។ » ខុសពីប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ផ្សេងៗទៀត រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាឆ្នាំ​១៩៩៣អាចនិយាយបានថាមានវិវឌ្ឍនាការ និងសេរីនិយមជាងគេ ជាពិសេសលើជ្រុងសិទ្ធិ​នយោបាយ សាសនា និងសិទ្ធិមនុស្ស។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះ គឺជាលទ្ធផលចេញពី​ភាពតានតឹងនៃសម័យក្រោយសង្គ្រាមត្រជាក់ និង ពីការធ្វើសម្បទាននយោបាយ ដែលក្នុងនោះលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​បាន​ទទួល​ជ័យជម្នះ។ ចារឹករដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ​១៩៩៣ គឺមាត្រា​១៣ ដែល​ចែងថា ៖ « ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា​ទទួលស្គាល់ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្សដូចមានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ​ សេចក្ដីប្រកាសជាសាកលស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស សន្ធិសញ្ញានិងអនុសញ្ញាទាំងអស់ដែលទាក់ទងនឹងសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិស្ត្រី និងសិទ្ធិកុមារ » ។ នេះមាន ន័យ ថា កម្ពុជាជាប្រទេសហត្ថលេខីនៃ ICCPR និង ICESCR ដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ។ ហើយនេះមិនទាន់ទាំងពោលផងថា កម្ពុជាគឺជារដ្ឋភាគី ដែលស្ថិត ក្រោមដែនសមត្ថកិច្ចអង្គការយូណេស្កូ «អនុសញ្ញាស្ដីពីការការពារ និងការលើកស្ទួយពិពិធភាពនៃការបញ្ចេញមតិវប្បធម៌»។ ជាងនេះទៅទៀត ដូចដែលបានបញ្ជាក់ជាថ្មីនៅក្នុងសេចក្ដីសម្រេច ឆ្នាំ២០០៧ដោយក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ដែលជាស្ថាប័នមួយ​មានបុព្វសិទ្ធិបកស្រាយ និងធានាឱ្យមានការគោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញ រាល់ច្បាប់ អន្តរជាតិដែលកម្ពុជាបានផ្ដល់សច្ចាប័ននឹងក្លាយទៅជាច្បាប់របស់ជាតិ។ ក្របខណ្ឌច្បាប់ទាំងនេះ ទាំងនីតិជាតិ និងនីតិអន្តរជាតិ បានធ្វើឱ្យកម្ពុជាស្ថិត​ក្នុងចំណោម​ប្រទេស​ដែល​មាន​របបសិទ្ធិមនុស្សឈានមុខគេ និងស្របតាមស្ដង់ដារអន្តរជាតិ។ បើមើលទៅវាហាក់បីដូចជានៅប្រទេសកម្ពុជា សេរីភាព​នៃការបញ្ចេញមតិមានរួមបញ្ចូលផងដែរនូវការសម្តែងមតិសិល្បៈ និងការច្នៃប្រឌិត ដូចដែលបានលើកឡើងនៅក្នុងច្បាប់​របស់កម្ពុជាផ្ទាល់។ ដូច្នេះ សិល្បករខ្មែរគួរតែរីករាយ​នឹង​សិទ្ធិ ផ្សេងៗរបស់ពួកគេដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ប៉ុន្តែ គេ​មិនច្បាស់ថាហេតុអ្វីបានជាក្នុងចំណោមប្រទេសអាស៊ានដទៃទៀត ប្រទេសកម្ពុជាមិនបានបង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍លើ ឬចូលរួមនៅក្នុង «ការអះអាងជាថ្មីចំពោះសិទ្ធិក្នុងការមានសេរីភាពបញ្ចេញមតិ»ឆ្នាំ​២០១៥នោះឡើយ។ បើយើងក្រឡេកមើលពីភាពរកាំរកូស នាពេលថ្មីៗនេះរវាងសិល្បករ និងរដ្ឋាភិបាល ប្រហែលជាអាចផ្ដល់នូវតម្រុយមួយចំនួន។ ទោះបីជារបបច្បាប់កម្ពុជាអាចជារបប​គំរូក៏ដោយចុះ ក៏ការអនុវត្តជាក់ស្ដែង និងតថភាពនៅក្នុងប្រទេសអាចនឹងមិន ឆ្លើយឆ្លង ឬ ប្រដំប្រសងទៅនឹងរបបច្បាប់ជាធរមាននោះឡើយ។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣មក ប្រហែលមានតែសុគន្ធ និងពុទ្ធារ៉ាតែប៉ុណ្ណោះដែលជាអ្នកសិល្បៈ ដែលត្រូវបានទទួលការកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ប៉ុន្តែពួកគេមិនមែនជាសិល្បកតែពីររូបនោះទេ ដែលសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និង ផលិតកម្មសិល្បៈរបស់ពួកគេ ត្រូវបានទទួលរងនូវ ការប្រឈម ការថ្កោលទោស ឬ ការពិនិត្យពិច័យ ឬ ត្រូវបានចាត់ទុកថាបានឆ្លង «បន្ទាត់ក្រហម» ពីសម្នាក់ ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ឬអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ។ នៅខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៦ តារាចម្រៀងដេននី ក្វាន់ ដែលល្បីរឿងស្លៀកពាក់ « ស៊ិចស៊ី » និងស្រើបស្រាល ត្រូវបានក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ​ កោះហៅ បន្ទាប់ពីរូបថត​ជាច្រើនសន្លឹកដែលឃើញរូបនាងស្លៀកពាក់សាច់ក្រណាត់ថ្លាមើលធ្លុះឃើញសាច់ សឹងតែខ្លួនទទេ ផ្សព្វផ្សាយនៅក្នុងសារព័ត៌មានក្នុងស្រុក។ ដេននី ក្វាន់ ដែល​មានអាយុ២៣ឆ្នាំនៅពេលនោះត្រូវបានហៅទៅ « ណែនាំ » ។ នាង​មិនត្រឹមតែត្រូវបានស្ដីបន្ទោសចំពោះរឿងសម្លៀកបំពាក់នោះទេ ថែមទាំងត្រូវបានណែនាំអំពីអាកប្បកិរិយារបស់ស្ត្រីដែលគួរប្រព្រឹត្ត ហើយត្រូវសន្យាថានឹងមិនប្រព្រឹត្ត​​ « កំ​ហុសឆ្គង » ទៀត។ សម្លៀកបំពាក់របស់ដេននី ក្វាន់ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាមានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានដល់ទំនៀមទម្លាប់ជាតិ ព្រមទាំងបំពានក្រមសីលធម៌នៃអ្នកសិល្បៈដែលចែងថា៖ សិល្បករទាំងអស់ « ត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍សីលធម៌ គុណធម៌ សច្ចធម៌ ទាំងសំណេរ ទាំងការប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍ កាយវិការ សកម្មភាព ឥរិយាបថ ការស្លៀកពាក់ ដោយរក្សាឱ្យបាន​នូវភាពថ្លៃថ្នូរ ដើម្បីរួមចំណែកលើកកម្ពស់សីលធម៌សង្គម និងកិត្យានុភាពជាតិ » ។ ក្រមសីលធម៌ដែលមាន១៨ទំព័រ ហើយបានចេញផ្សាយដំបូងក្នុងឆ្នាំ២០១០ដោយក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈនេះ គឺមានភាពសមស្របជាមួយនឹងគោលនយោបាយជាតិសម្រាប់វប្បធម៌ឆ្នាំ២០១៤ ហើយដែលគោលនយោបាយនេះមានគោលបំណង ៖ លើកកម្ពស់ ថែរក្សា ការពារសិល្បៈ វប្បធម៌ ទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណី និងអត្តសញ្ញាណជាតិ ឱ្យបានគង់វង្ស ដើម្បីលើកកម្ពស់កិត្យានុភាពជាតិ និង​ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព ទប់ស្កាត់ផលប៉ះពាល់ដែលមានលក្ខណៈអវិជ្ជមានចំពោះសិល្បៈប្រពៃណីជាតិ។ មិនយូរប៉ុន្មាន បន្ទាប់ពីដេននី ក្វាន់ត្រូវបានហៅទៅណែនាំ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌ លោកជំទាវ ភឿង សកុណា បានកោះប្រជុំថ្នាក់ក្រសួង ដើម្បីកែប្រែក្រមសីលធម៌ដែលមានស្រាប់។ ក្នុងការការពារ​ចំណាត់ការនេះ លោក ថៃ នរៈសត្យា ដែលកាលនោះជាអ្នកនាំពាក្យរបស់ក្រសួងវប្បធម៌ បានមានប្រសាសន៍ថា ៖ « យើងចង់កែប្រែក្រមដែលមានស្រាប់សម្រាប់អ្នកសិល្បៈអាជីព ដើម្បីកុំឱ្យការងារ និងចម្រៀងរបស់ពួកគាត់រងការរិះគន់ខ្លាំងពេកពីសាធារណជន » ។ ប្រាកដណាស់ មានការរិះគន់ជាច្រើន​ពីសាធារណជន ដែលភាគច្រើនត្រូវបានបង្ហោះតាមបណ្ដាញសង្គម ចំពោះការស្លៀកពាក់របស់អ្នកសិល្បៈនិងតារាស្រី ដែលមានលក្ខណៈស្រើបស្រាល។ ហើយបទចម្រៀងជាច្រើនដែលចេញដោយសិល្បករផ្សេងៗនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៦ ត្រូវបានគេមើលឃើញថាមិនមានតម្លៃ អប់រំ។ បទចម្រៀងទាំងនោះរួមមាន ស៊ីចេកផឹកទឹក ដោយ និរត្តន៍ បទ ស៊ីបានចេះតែស៊ីទៅ ដោយ​កែវ វាសនា និងបទ ទាល់តែយូរទើបស៊ីអូនបាន ដោយ ចាន់ ម៉ាលីស។ នៅក្នុងវាក្យស័ព្ទខ្មែរសម័យទំនើប ក៏ដូចនៅក្នុងភាសាថៃដែរ ពាក្យ « ស៊ី » ក៏មានន័យថាការរួមភេទដែរ។ ដូច្នេះ មិនថាយ៉ាងណាទេ បទចម្រៀងទាំងនេះគឺទាក់ទងទៅនឹងការរួមភេទ ឬភាពអសុរោះនៅក្នុងការបញ្ចេញមតិខាងផ្លូវភេទ។ ក្នុងបរិបទនេះ ក្រសួងបានធ្វើតាមមនោសញ្ចេតនាប្រជាជន ហើយបោះជំហានប្រតិកិរិយា ដើម្បីកែប្រែក្រមសីលធម៌ថ្មី « បង្កើតការឯកភាពគ្នាក្នុងចំណោមសិល្បករ និងអ្នកនិពន្ធ អំពីអ្វីដែលសមរម្យក្នុង ការស្លៀកពាក់ ឬបញ្ចូលស្នាដៃរបស់ពួកគេ » ។ ក្រមសីលធម៌ថ្មីនេះធ្វើឱ្យ រដ្ឋាភិបាលមានសំឡេងកាន់តែធ្ងន់ទៅលើការផលិតស្នាដៃសិល្បៈ និងឥរិយាបថអ្នកសិល្បៈ ហើយស្របពេលជាមួយគ្នា ​ អាចពង្រឹងរូបភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងនាមជារដ្ឋាភិបាលដែលឱ្យតម្លៃលើមតិប្រជាជនផងដែរ។ ប្រហែល៨ខែបន្ទាប់ពីក្រមសីលធម៌ថ្មីនេះត្រូវបានប្រកាសជាសាធារណៈនៅខែមេសា ឆ្នាំ២០១៧ រឿងសម្លៀកបំពាក់របស់ដេននី ក្វាន់​បាន​ផ្ទុះចេញជាប្រធានបទនិយាយគ្នារបស់សាធារណជនជាថ្មី។ ជាលទ្ធផល ដេននី ក្វាន់បានក្លាយជាតារាដំបូងគេដែលរងគ្រោះដោយសារក្រមសីលធម៌នេះ ដោយ នាងត្រូវបានហាម(ជាការដាក់ទណ្ឌកម្ម) មិន​ឱ្យ​សម្ដែងនៅក្នុងខ្សែភាពយន្ត​ថ្មីឡើយ សម្រាប់រយៈពេលមួយឆ្នាំ។ ទោះបីជា​យ៉ាងណាក៏ដោយ គេមិនច្បាស់ទេថាតើបម្រាមនេះកើតឡើងដោយសារសម្លៀកបំពាក់ ដែលនាងស្លៀក​ក្នុងជីវិត​ឯកជន ឬក៏ដោយសារ​តែសម្លៀកបំពាក់ដែលនាងស្លៀកក្នុងពេលសម្ដែង។ ទោះយ៉ាងណា ការផ្អាកការងារសម្ដែងរបស់នាង គឺជា ចំណាត់ការមួយរបស់ ​ ក្រសួងវប្បធម៌ ដោយសារនាងមិនព្រមស្លៀកពាក់ឱ្យបានសមរម្យ តាមការណែនាំរបស់​ក្រសួងកាលពីពេលដែលនាងត្រូវ​បាន​ហៅទៅណែនាំនៅឆ្នាំ២០១៦។ តាមពិតទៅ ដេននី ខ្វាន់មិនដែលបង្ហាញរូបភាពអាក្រាតកាយនៅពេលសម្ដែងទេ តែសម្លៀកបំពាក់លិចលើលិចក្រោមរបស់នាង ដែលសឹងតែដូចគ្មានស្លៀកពាក់ ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាភាពអាក្រាត ដែលជារឿងរសើបមួយសម្រាប់អ្នកផង ជារឿងរំខាន ឬមានលក្ខណៈបំផ្លាញនៅក្នុងប្រទេស​កម្ពុជាសព្វថ្ងៃ។ ប៉ុន្តែ ភាពអាក្រាតកាយគឺមាននៅក្នុងសិល្បៈ និងវប្បធម៌កម្ពុជាតាំងពីយូរណាស់មកហើយ។ ឧទាហរណ៍អប្សរាដែលគ្មានពាក់អាវនៅតាមជញ្ជាំងប្រាសាទអង្គរសតវត្សរ៍ទី១២ និងរូបអាក្រាតនៅក្នុងស្នាដៃរបស់វិចិត្រករ ញឹក ឌឹម នៅចុងទសវត្សរ៍ទី៦០ និងដើមទសវត្សរ៍ទី៧០។ ស្ទីលគំនូរដ៏ស្រើបស្រាលរបស់គាត់នៅតែដក់ជាប់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន​ តួយ៉ាងដូចជាគំនូរស្ត្រីអត់អាវកណ្ដៀតក្អមទឹកជាដើម ដែលគេអាចរកបាននៅតាមហាងនានាម្ដុំសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ(RUFA)។ ថ្វីបើមានភស្តុតាងជាប្រវត្តិសាស្ត្រ និងវប្បធម៌បែបនេះក៏ដោយ ក៏ការអាក្រាតកាយត្រូវបានចាត់ទុកថាជាទិដ្ឋភាពមិនល្អដែលត្រូវតែលុបបំបាត់។ បម្រែបម្រួលឥរិយាបថទាំងនេះ និងបទប្បញ្ញត្តិនៃការបង្ហាញរូបភាពអាក្រាតកាយដែលពីមុនអាចទទួលយកបាន តែឥឡូវកាន់តែមានភាពប្រទាំងប្រទើស។ ក្នុងឆ្នាំ២០០៨ រដ្ឋាភិបាលរួមទាំងក្រសួងកិច្ចការនារី និងក្រសួងព័ត៌មាន បានសម្ដែងការព្រួយបារម្ភចំពោះស្នាដៃសិល្បៈឌីជីថលបង្ហាញរូបអប្សរាដែលមានដើមទ្រូងណែនក្លំ នៅលើក្បាលមានគ្រឿងប្រដាប់ និងគ្រឿងអលង្ការដ៏ប្រណីត អង្គុយពីមុខប្រាសាទបុរាណខ្មែរ ដែលជាស្នាដៃសិល្បៈរបស់​ក្រុម​សិល្បករឌីជីថលខ្មែរ-អាមេរិកាំងមួយឈ្មោះ Reahu Ausra ។ ក្រសួងបានលើកឡើងថា ការងារនេះប្រឆាំងនឹងវប្បធម៌ខ្មែរ និងបន្ទាបតម្លៃស្ត្រី និងប្រពៃណីខ្មែរ។ ក្រុម Reahu Ausra បានអះអាងវិញថា មុខអប្សរាដែលបានបង្ហាញនោះ គឺជាតិសាសន៍ដទៃ មិនមែនជារូបតំណាងឱ្យស្ត្រីខ្មែរនោះទេ។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាក៏លើកឡើងពីរឿងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ និងតម្លៃស្ត្រីនេះផងដែរ។ មាត្រា ៤៦ ចែងថា៖ « ការជួញដូរមនុស្ស អំពើអាជីវកម្មផ្លូវភេទ និងអំពើអាសអាភាស ដែលប៉ះពាល់ដល់សេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់ស្ត្រីត្រូវហាមឃាត់ » ។ ប៉ុន្តែតើការស្លៀកពាក់របស់ដេននី ក្វាន់ត្រូវ​បាន​ចាត់ទុកជាពេស្យាចារ ឬអាសអាភាសដែរឬទេ? ហើយតើវាមិនឱ្យតម្លៃ ឬធ្វើឱ្យតម្លៃស្ត្រីខ្មែរ ឬប្រពៃណីខ្មែរធ្លាក់ចុះដោយរបៀបណា? យើង​ប្រហែលជាគ្មានចម្លើយផ្លូវការចំពោះសំណួរទាំងនេះទេ ប៉ុន្តែមាត្រា៣១នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងថា កម្ពុជាទទួលស្គាល់ និងសន្យា​បំពេញ​តាមអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីការលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងប្រឆាំងនឹងស្ត្រី (CEDAW)។ Denny Kwan...

‘A mosaic of traditions’: Capturing Bangladesh’s most beloved beach - 1854 Photography Subscribe latest Agenda Bookshelf Projects Industry Insights magazine Explore ANY ANSWERS FINE ART IN THE STUDIO PARENTHOOD ART & ACTIVISM FOR THE RECORD LANDSCAPE PICTURE THIS CREATIVE BRIEF GENDER & SEXUALITY MIXED MEDIA POWER & EMPOWERMENT DOCUMENTARY HOME & BELONGING ON LOCATION PORTRAITURE DECADE OF CHANGE HUMANITY & TECHNOLOGY OPINION THEN & NOW Explore Stories latest agenda bookshelf projects theme in focus industry insights magazine ANY ANSWERS FINE ART IN THE STUDIO PARENTHOOD ART & ACTIVISM FOR THE RECORD LANDSCAPE PICTURE THIS CREATIVE BRIEF GENDER & SEXUALITY MIXED MEDIA POWER & EMPOWERMENT DOCUMENTARY HOME & BELONGING ON LOCATION PORTRAITURE DECADE OF CHANGE HUMANITY & TECHNOLOGY OPINION THEN & NOW Two Bangladeshi life guard at the beach of Cox’s Bazar © Ismail Ferdous For his Leica Award-winning body of work, Sea Beach, Ismail Ferdous returned to the seaside of his childhood...

Brent Sikkema, the Manhattan art dealer renowned for representing artists such as Jeffrey Gibson and Kara Walker found dead The post Brent Sikkema – Visionary Art Dealer Of Jeffrey Gibson And Kara Walker Murdered appeared first on Artlyst ....

They burn our village by Aung Ko is part of the artist’s daily visual diary as an attempt to process and note what has been happening in Myanmar while he is being exiled, following the military takeover of the government in February 2021...

Collina Strada AW24 | Dazed ⬅️ Left Arrow *️⃣ Asterisk ⭐ Star Option Sliders ✉️ Mail Exit 01 33...

Steak House is a video representing two small puppets smearing the artist’s face with paint while he is sleeping...

Frieze reveals shortlist for Frieze Los Angeles Film Award - FAD Magazine Skip to content By Mark Westall • 26 January 2024 Share — Frieze has revealed the eight emerging filmmakers shortlisted for the 2024 Deutsche Bank Frieze Los Angeles Film Award...